Dit jaar is de honderdste verjaardag van ‘Bezette stad’, de iconische dichtbundel van schrijver Paul van Ostaijen en ontwerper Oscar Jespers. Volgens sommigen ook wel het eerste multimediale kunstwerk ter wereld.
Samen met literair platform Watershed vieren we dit jubileum met het bijzondere project TYYYPOëzie.
Vijf woordkunstenaars en vijf ontwerpers vinden elkaar op het snijvlak van taal en typografie en maken in duo’s experimentele beeldgedichten over de moderne stad. De kunstwerken vormen samen een reizende installatie die de komende maanden verschillende locaties aandoet in Nederland en Vlaanderen.
Bijzonder aan dit project is verder dat een schrijver en typograaf samen een nieuw werk hebben gemaakt. De deelnemende duo’s zijn: Lisette Ma Neza & Jasmine Roemendael, Maud Vanhauwaert & Jelle Jespers, Hind Eljadid & Kristyan Sarkis, Joost Oomen & Pieter Boels en Jonathan Griffioen & Team Thursday .
TYYYPOëzie wordt de komende maanden op verschillende locaties in Nederland en België getoond. Bekijk alle locaties en data hier.
Werken door Kristyan Sarkis en Hind Eljadid | Foto door Joost van Asch
Werk van Maud Vanhauwaert & Jelle Jespers | Foto door Joost van Asch
Stan van Herpen, Watershed: “Ik was veertien toen ik de dichtbundel op een stapeltje zag liggen in de plaatselijke bibliotheek. Het was een oogopener. Ik had nog nooit zoiets gezien. Het was vreemd, het was experimenteel, maar je kon er ook makkelijk je eigen gedachten op loslaten. De fascinatie voor het boek en de liefde voor het werk van Van Ostaijen zijn sindsdien altijd gebleven.”
Dennis Elbers, Graphic Matters: “25 jaar geleden zag ik de ‘ritmiese typografie’ van Bezette Stad voor het eerst tijdens een les Nederlandse literatuur. Het beeld liet me niet los en wakkerde mijn interesse voor typografie aan. De hedendaagse poëziebundels die ik daarna zag, waren op typografisch vlak immer saai en nodigden niet uit tot lezen. Al ligt een link tussen schrijvers en typografen voor de hand, het lijkt erop dat ze in de praktijk weinig samenwerken. Het is tijd mensen te inspireren door woordkunstenaars en typografen samen te laten experimenteren.”
Maak kennis met de woordkunstenaars:
Jonathan Griffioen (Amsterdam) – Jonathan Griffioen brak in 2018 door met zijn dichtbundel Gedichten met een Mazda 626. In zijn dichtbundels laat hij met zijn authentiek beeldend taalgebruik een sterke fascinatie voor zijn eigen (stedelijke) omgeving zien. Net als Van Ostaijen is hij gefascineerd door klankgedichten, etymologie en typologie.
Lisette Ma Neza (Brussel/Breda) – Lisette Ma Neza groeide op in Breda, maar woont tegenwoordig in Brussel. Als slam-poet staat ze bekend om haar zachte stem, kraakheldere inhoud en excellente performance. Ze is geëngageerd, ritmisch en bevlogen. Deze multimediale kunstenares werd ooit een beschreven als een poëtische postduif.
Maud Vanhauwaert (Veurne/Antwerpen) – Maud Vanhauwaert is een multimediaal supertalent; succesvol dichter, muzikant, cabaretier. Als stadsdichter van Antwerpen kent ze de stad van Van Ostaijen van haver tot gort. Ze won vele prijzen, waaronder de Jan Campert-prijs in 2020 voor haar monumentale boek Het stad in mij.
Hind Eljadid (Antwerpen) – Hind Eljadid is bezig met een zegetocht langs Nederlandse en Belgische slam poetry podia. Vrijwel elk jaar sleept ze een prijs in de wacht met haar krachtige en klankrijke maatschappijkritiek. Begin 2021 verscheen haar debuut Kruimeldief. Voor de gelegenheid is haar werk vertaald in het Arabisch.
Joost Oomen (IJsbrechtum) – Joost Oomen is grappig, onnavolgbaar en fantasierijk. Een duizendpoot die zich op papier net zo smakelijk uitdrukt, als achter een microfoon. Hij publiceerde de dichtbundels Vliegenierswonden en De Stort. Eind 2020 verscheen zijn debuutroman Het Perenlied. De Volkskrant riep hem uit tot literair talent van 2021.
Werken door Kristyan Sarkis en Hind Eljadid (linksboven) en Pieter Boels en Joost Oomen (linksonder) | Foto door Joost van Asch
Maak kennis met de typografen:
Pieter Boels (Antwerpen) – Pieter Boels is verliefd op geschreven taal en gefascineerd door hoe vormgeving de betekenis van woorden beïnvloedt. In zijn werk smelten grafisch ontwerp, kalligrafie, digitale typografie en illustratieve handlettering samen. Zijn doel is het publiek twee keer te laten kijken.
Jasmine Roemendael (Antwerpen) – Jasmine Roemendael is een geboren schilder en staat beter bekend onder haar artiestennaam Pink Panther Paints. Vanuit een diepgewortelde achtergrond in graffiti verdiept ze zich in traditionele sign painting en lettering. Als professioneel muraliste tovert ze menig grijze muur om tot kleurrijk kunstwerk.
Jelle Jespers (Antwerpen) – Jelle Jespers zoekt binnen zijn ontwerpen voortdurend de balans tussen esthetiek en techniek. Hij is bekend van zijn werk voor Dries van Noten, A.F. Vandevorst, Het Toneelhuis en Mode Museum Antwerpen. Sinds enkele jaren werkt hij regelmatig samen met Maud Vanhauwaert.
Kristyan Sarkis (Beiroet) – Kristyan Sarkis is een letterontwerper, gespecialiseerd in Arabisch schrift. Hij is mede-oprichter van TPTQ, een letteruitgeverij van Arabische lettertypes. Ook is hij docent Typemedia aan de KABK in Den Haag. Vanuit een moedeloze situatie in het getroffen Beiroet ontwierp hij deze expressieve typografie.
Team Thursday (Rotterdam) – Loes van Esch en Simone Trum werken sinds 2010 als duo. Hun werk is kleurrijk, typografisch gedreven en zit vol patronen die voortkomen uit de stedelijke omgeving. Ze hebben een voorliefde voor risodruk en textiel en vermengen graag analoge en digitale werkprocessen.
EXCLUSIEVE RISOPRINTS
In de Graphic Matters webshop koop je nu exclusieve risoprints van alle duo’s, gebaseerd op hun werk uit de expositie. Bekijk ze hier.
Door Jelle Jespers en Maud Vanhauwaert | Foto door Rob Lipsius
TYYYPOëzie is een project van:
Graphic Matters en literair platform Watershed, in samenwerking met deBuren.Het doel van TYYYPOëzie is om samenwerking en experiment stimuleren onder literaire en grafische professionals. En om een breed publiek kennis te laten maken met actuele, geëngageerde taal en typografie.
TYYYPOëzie is mede mogelijk gemaakt door:
Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Nederlands Letterenfonds, Pictoright Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Gemeente Breda, Stichting Cultuurfonds Eindhoven en deBuren.
