Persoonlijk maakte ik alleen de laatste vijf jaren mee. De jaren dat ik studeerde aan St.Joost. Naast die mooie academie in het seminarie bij Bavel, was de PARA een van de redenen om eind jaren ’90 naar Breda te verhuizen. Want wat is er heerlijker dan door een stad te lopen en posters tegen te komen van bands die je tof vindt?
De spanning in de dagen voor het concert, het zweet en de herrie op de avond zelf. Herinneringen die vervlogen leken. Net als alle cultuur die een plek als PARA met zich meebrengt. Ik herinner me nog goed de eerste keer dat ik ergens in de stad een ‘Oorworm’-zine vond… Een copy-zine als teken van zielsverwanten in de stad. Al waren het er bij sommige optredens maar een handvol.
Alle herinneringen kwamen boven toen Joris Verhoeven van het Stadsarchief me vroeg om mee te werken aan een expositie met PARA posters. Mijn liefdes voor muziek, grafisch ontwerp, DIY en Breda komen samen in deze inventief, met lef en soms spot gemaakte posters. Dat er geen budget was, leek me al vanzelfsprekend. Deze collectie posters staat voor Do It Yourself; creatieve oplossingen vanuit beperkte middelen. Een werkwijze die mij altijd energie geeft.
Energie die ik ook krijg door naar de posters te kijken. Papieren vellen van A2 en A3 formaat laten me allerlei sensaties ervaren.
Uiteraard alle bandnamen; soms vaag of grappig of een vergeten favoriet. De posters als herinnering aan legendarische avonden waar je wellicht bij was.
Tegelijk maakt het archief de ontwikkeling van het ontwerpvak zichtbaar. Van huisvlijt tot huisstijl; analoog geknipt en geplakte afbeeldingen met wrijfletters, naar digitaal ontworpen consistente identiteiten.
Vooral die vroege posters doen me beseffen dat de openbare ruimte vandaag de dag wel erg saai is geworden. Ik mis de wildgeplakte vage shit om de overdosis aan commerciële troep te compenseren. Zogenaamde vrije plakplaatsen worden tegenwoordig gedomineerd door betaalde plakkers. Er is weinig ruimte voor vrije expressie op A2 formaat.
Ik hoop dan ook dat deze expositie niet alleen een trip down memory lane is, maar ook een nieuwe generatie uitdaagt weer ruimte in te nemen. Niet geheel toevallig staat deze expo voor Pier15. Die kunnen over 20 jaar misschien net zo’n mythische status hebben in het hoofd van de nu nog jonge alternatieveling. Wat deze expositie laat zien is niet alleen bijna 200 posters uit het verleden, maar ook dat je zelf het heft in handen moet nemen om de stad leuker, spannender en diverser te maken.
Maak er dan wel gelijk een mooie poster bij. Eén die mensen laat afstappen van hun fiets in plaats van swipen naar links. Nu klink ik vast ook als een oudere alternatieveling…
Na het maken van de expositie branden drie posters uit het archief na op mijn netvlies. De typografie, illustratie en uitvoering vormen een onmiskenbaar tijdsbeeld. Opvallend genoeg zijn ze allen vormgegeven door professioneel amateur ontwerper en PARA aanvoerder Peter Jeucken. Tot 1983 maakte hij alle posters zelf en zijn huisvlijt was niet onverdienstelijk!
Directe boodschappen dankzij helder kleurgebruik en minimale kopij. Dit laatste is wellicht te danken aan het gebruik van wrijfletters. Ook enige spot is te ontdekken. Zo was Ton Lebbink naast dichter, performer en drummer ook portier van Paradiso.
Geinig detail op de poster met de lamp is de aantekening voor de drukker; ‘ingevuld door De Zeef’. Wellicht is deze over het hoofd gezien, had de drukker geen inspiratie voor de vrije kleurkeuze of werd de instructie geïnterpreteerd als colofon regel? Ruim 40 jaar later weet Peter het niet meer actief te herinneren, net zoals of hij echt de ontwerper van het Das Wesen affiche is. Indien dat niet zo is, mag de echte maker zich bij mij melden.
Auteur info
Dennis
Director/founder Graphic Matters.
